Việc dòng FDI (Foreign Direct Investment – đầu tư trực tiếp nước ngoài) trong một số năm có giá trị âm là hoàn toàn có thể xảy ra, và điều này thường phản ánh dòng vốn rút ra khỏi nền kinh tế. Dưới góc độ kinh tế học, có một số nguyên nhân chính dẫn đến con số âm:
✅ 1. Doanh nghiệp nước ngoài thoái vốn
- Các công ty nước ngoài bán lại phần vốn góp hoặc rút vốn đầu tư khỏi nền kinh tế.
- Ví dụ: Một công ty Nhật Bản bán nhà máy tại Việt Nam cho đối tác trong nước.
✅ 2. Lỗ/lợi nhuận âm được ghi nhận và không tái đầu tư
- Lợi nhuận giữ lại trong doanh nghiệp FDI nếu âm (do lỗ), hoặc không được tái đầu tư mà bị chuyển ra ngoài, sẽ được ghi nhận là dòng âm.
✅ 3. Trả nợ hoặc chuyển vốn về nước
- Phần “other capital” trong FDI bao gồm khoản vay giữa công ty mẹ và công ty con, nếu công ty con hoàn trả khoản vay cho công ty mẹ, điều này cũng bị tính là dòng vốn âm.
- Chuyển lợi nhuận ra nước ngoài (dividend repatriation) cũng khiến số FDI ròng trở thành âm.
✅ 4. Thay đổi cơ cấu sở hữu hoặc tái cấu trúc
- Khi một công ty nước ngoài bán lại phần lớn cổ phần cho nhà đầu tư trong nước hoặc bên thứ ba không còn được xem là đầu tư trực tiếp nữa → bị trừ khỏi FDI.
📌 Ví dụ minh họa:
Năm 2022, nếu các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam chuyển 2 tỷ USD lợi nhuận về công ty mẹ ở Hàn Quốc, và chỉ tái đầu tư 1 tỷ USD → FDI ròng = –1 tỷ USD.